Νοέμβριος 2009 (4 άρθρα)

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

  Η επαναστατική πλήξη
  5 Νοεμβρίου 2009 

  Εφόσον περιπέτεια σημαίνει μετάβαση από την άγνοια στη γνώση, οι πρωτόπλαστοι —εξουθενωμένοι, προφανώς, από την αφόρητη πλήξη που τους προκαλούσε η καταναγκαστική αδράνεια— αναζήτησαν σωτηρία στα αμφιβόλου επιτυχίας εγχειρήματα των αστάθμητων παραγόντων των αμφίρροπων εξελίξεων και των απροσδόκητων αποτελεσμάτων που καθιστούν τους ήρωες των περιπετειών σοφότερους αν όχι νικητές.
   Αυτό το προπατορικό αμάρτημα (περί αυτού πρόκειται) εξαγρίωσε τον Πανάγαθο επειδή θεώρησε αδιανόητο να λατρεύεται η γνώση παράλληλα με Αυτόν, όπως ακριβώς αργότερα ο Αβδούλ Χαμίτ αγανακτούσε με τους Νεότουρκους επειδή τιμούσαν τη μεγαλειότητά του όσο και την μόλις εφευρεθείσα πατρίδα. Και οδηγήθηκαν οι πρωτόπλαστοι —όχι στη δημιουργική εργασία που τρέφει το σώμα και διευρύνει το νου— αλλά καταδικάστηκαν στη βιοπάλη του ατελέσφορου μόχθου. Και ενώ η χειρωνακτική εργασία έπρεπε να περιμένει τους ρομαντικούς και τον οργανισμό σχολικών βιβλίων για να της αναγνωρίσουν τη συμβολή της στην ανθρώπινη εποποιία, η περιπέτεια της γνώσης υμνήθηκε από τη μεγάλη τέχνη με όλες τις μορφές και σε όλες τις εποχές. Εντούτοις, περιπετειώδεις είναι οι απαντήσεις στα ερωτήματα «ποιος είμαι;» ή «αξίζει να ζω;» του Οιδίποδα και του Άμλετ αντιστοίχως, περιπετειώδη απάντηση θα λάβουν και οι απορίες «πόσες σφαίρες ρίχνει το Καλάσνικοφ;», «τι είναι η πετρελαιοαμμωνίτιδα;», «ποια χύτρα κάνει για βόμβα;». Γενναιόφρονες σκέψεις, που, αν έλειπε το αίμα θα θύμιζαν τον Βεληγκέκα, τον Σταύρακα ή τον Μπαρμπαγιώργο.
Οι ως άνω ήρωες του Θεάτρου Σκιών με την αστεία, σταθερή, γνώριμη φιγούρα τους και τα ομοιότυπα, διασκεδαστικά επεισόδια σκορπίζουν ιλαρότητα στο ακροατήριο. Αντιθέτως, οι εν ζωή μίμοι τους, οπλισμένοι με σιδερικά και κατηφή σοβαρότητα (ιδίως ετούτη) εφόσον παρακολουθούμε εξ αποστάσεως τη δράση τους, μας γεμίζουν καταθλιπτική βαριεστιμάρα. Εγκληματικό λάθος, που θα επαναληφθεί στην προσπάθεια των οπλοφόρων να διαλύσουν τη βαρύτατη δυσθυμία που προκάλεσαν σε μας και στον εαυτό τους. Και τούτο, επειδή τροφοδοτούμενοι από την αποπνικτική ανία που βιώνουν αναζητούν την επιφανειακή περιπέτεια αενάως.
   Και για πρώτη φορά, νομίζω, μετά το ΕΑΜ μια οργάνωση οπλοφόρων εκφράζει απολύτως τον ελληνικό λαό που βαριέται και πλήττει θανάσιμα. Η Ελλάδα βαριέται. Και βιώνουμε μια νέα εθνική αντίσταση που ο ύμνος της δεν είναι το «στ’ άρματα στ’ άρματα» αλλά το «θάνατος οι κάργιες που χτυπιούνται / στους μαύρους τοίχους και στα κεραμίδια… θάνατος… θάνατος» του Καρυωτάκη που ανακρούεται με τη συνοδεία σιδερόβεργας, μολότοφ και βιτρίνας που συντρίβεται. Ομοίως βαρετή θα είναι —αν οργανωθεί— η διαδήλωση «κατά της τρομοκρατίας», η οποία ασφαλώς θα θυμίζει παρέλαση προσκόπων και εράνους του «Ερυθρού Σταυρού» υπό την προστασία της αστυνομίας. Και εξίσου αποκαρδιωτικό θα ήταν το σύνθημα «να παρατήσουμε την πολιτική και να κοιτάξουμε τις δουλειές μας, αφού η εκδίωξη από τον παράδεισο επέφερε την απαξίωση του παιδευτικού, δημιουργικού χαρακτήρα της εργασίας ατόπημα που οι κουραστικοί Πατέρες προσπάθησαν να διορθώσουν αποδίδοντας στον Ιησού και τους Αποστόλους επαγγελματικές ικανότητες, με τη μέθοδο που ορισμένοι νυσταλέοι συνδικαλιστές εμφανίζονται ως εκπρόσωποι εργατών των οποίων ουδέποτε υπήρξαν συνάδελφοι.
   Ως εκ τούτου, το δεύτερο σκέλος του κατεστημένου διδύμου εκκλησία-κράτος, στην προσπάθειά του να προσδώσει ενδιαφέρον στην εργασιακή ρουτίνα, παρέδωσε το σχετικό χαρτοφυλάκιο στον υπουργό Απασχόλησης ελπίζοντας ότι η ελκυστική, καινοτόμος επίλυση σταυρολέξων και σουντόκου, η χαρτοπαιξία, το πλέξιμο και η τηλεοπτική χαλάρωση θα δώσουν κάποια διέξοδο στις ανησυχίες του χασμώμενου λαού χαράσσοντας φωτεινές προοπτικές των κινημάτων της περιπέτειας και της σοφίας εκτός αν η Αριστερά —απαλλαγμένη από την όζαινα της στασιμότητας— αναλάβει, όπως της αρμόζει, να εμπνεύσει τους πολίτες.

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

  Το σήμα της οφ σορ εκκκλησίας
  12 Νοεμβρίου 2009 

   Πολυνήσιος φύλαρχος ρώτησε κάποτε τους ιεραπόστολους που φιλοδοξούσαν να τον βαφτίσουν: «ποιο είναι το τοτέμ του χριστιανισμού;». Και αφού έλαβε την απάντηση ότι μετά τον Χριστό δεν υπάρχουν τοτέμ και ταμπού, ο άπιστος άγριος κάγχασε ειρωνικά και υπέδειξε στους άφωνους ιεροφάντες το Άγιο Πνεύμα τυπωμένο στο εξώφυλλο του Ευαγγελίου εν είδη περιστεράς και τοτέμ.
   Την ζωολατρία αυτή θέλοντας να αποφύγουν οι Άγιοι Πατέρες, αφού απέρριψαν τον πρωτοχριστιανικό ιχθύ και το περίπλοκο «εν τούτω νίκα» του Κωνσταντίνου, καθιέρωσαν ως σύμβολο της πίστεως το ανεικονικό σταυρικό σχήμα. Λύση σοφή, σχεδόν ισλαμική αφού ικανοποιούσε και τις ανθρωποφοβικές θρησκευτικές πεποιθήσεις λαών της ευρύτερης ανατολής. Ο εσταυρωμένος, οι εικόνες της Παναγίας και του Χριστού εμφανίζονται ως έσχατη παραχώρηση των οπαδών του αφηρημένου στον ανθρωποκεντρικό ελληνισμό με τη διαμεσολάβηση αιώνων και ποταμών αίματος.
   Η λειτουργική αξία του σήματος είναι τούτη: φορτίζεται με το νόημα της σέχτας που το επέβαλλε. Ποιος πιστεύει ότι ο αγκυλωτός σταυρός είναι το σήμα της αενάου κινήσεως, ή ότι το άστρο του Δαυίδ συμβολίζει την ένωση των αντιθέτων;
   Ο σταυρός των χριστιανών είναι το πλέον αναγνωρίσιμο σήμα παγκοσμίως. Απομνημονεύεται εύκολα και αντιγράφεται με την πρώτη. Είναι το απλό και σαφές σημείο της θρησκευτικής αναφοράς αναρίθμητων πιστών, για τούτο δεν μπορεί να αποτελεί την εθνική ταυτότητα οποιουδήποτε. Και δεν εκφράζει το Ισλάμ, τον Βούδα, τον Γκοντό ή τον Μεγάλο Μπόγο. Τουναντίον.
   Εάν η απομάκρυνση του σταυρού από τις σχολικές αίθουσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα σημάνει το τέλος της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, στην Ελλάδα ειδικότερα, η αφαίρεση του χριστιανικού συμβόλου από τα δημόσια καταστήματα θα κλείσει τον κύκλο της τουρκοκρατίας.
Και τούτο θα συμβεί επειδή, έως τώρα, η εκκλησία καρπούται και διεκδικεί περιουσία του ελληνικού δημοσίου επικαλούμενη τίτλους που,  όπως ισχυρίζεται, απέκτησε κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Και τα προνόμια αυτά, παραχωρήθηκαν στους χριστιανούς ιεράρχες από την υψηλή πύλη, επειδή οι οσμανλήδες σουλτάνοι εκτίμησαν, προφανώς, τη λειτουργία του κρυφού σχολειού και τη συμβολή της εκκλησίας του Παύλου στον Αγώνα για την Ελευθερία.
   Αλλά, εάν η προαναφερθείσα αντιπαθητική, προκλητική και ανθελληνική διεκδίκηση εκδηλώνεται επί 180 χρόνια μετά την τουρκοκρατία ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι η διατήρηση και ο πολλαπλασιασμός της εκκλησιαστικής περιουσίας προ του ’21 ήταν σύμφυτη με την ισχύ της πλατυτέρας των ουρανών οθωμανικής αυτοκρατορίας.
   Και ενώ εν Ελλάδι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, τίτλοι ευγενείας δεν απονέμονται και δεν αναγνωρίζονται ο χριστιανικός κλήρος διοικείται από ισόβιους δεσπότες που ουδέποτε εξέλεξε. Θεσμικό κατάλοιπο του μεσαιωνικού φεουδαλισμού που διαχειρίζεται τα κινητά και ακίνητα της δεσποτείας του με την αρπακτικότητα των γκόλντεν μπόϊς, θρησκευτική μυστικοπάθεια και τραπεζική αδιαφάνεια. Ιδανικές συνθήκες για την προσέλκυση αγνώστου προελεύσεως κεφαλαίων σκοτεινών διαδρομών και αόρατων επενδύσεων υπό τη σκέπη της μίας, αγίας και οφ σορ εκκλησίας που υπόσχεται τον επουράνιο παράδεισο και εξασφαλίζει τον φορολογικό. Εάν η εκκλησία του Εφραίμ και του Κωλοσούσα δεχτεί να φορολογηθεί, θα απαρνηθεί τον εαυτό της. Αυτή η ομώνυμη της παραοικονομίας Τραπεζική ιεραρχία μας ενοχλεί, για τούτο συμφωνούμε να απομακρυνθεί από τις δημόσιες αίθουσες το άνευ φιλάνθρωπου νοήματος και κενού θρησκευτικού περιεχομένου εμπορικό της σήμα.

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

  Μεταξύ Σκύλλας και Σκίρωνος
  19 Νοεμβρίου 2009 

   Ό,τι σημαίνει για την Ιταλία η περίοδος της Αναγέννησης, η αστική επανάσταση για τη Γαλλία ή η Βικτωριανή εποχή για τους Βρετανούς, την αυτή βαρύνουσα σημασία για τους Έλληνες έχει ο θεσμός των διοδίων. Αλλά, εάν τα ως άνω γεγονότα καταλαμβάνουν μόνον τμήμα της ιστορίας των προαναφερθέντων λαών, η λειτουργία των διοδίων συμβαδίζει με τον ελληνισμό καθ’ όλη τη διάρκεια της τρισχιλιετούς πορείας του. Συνεπώς, όσους αντιδρούν στην εγκατάσταση και νέων ταμείων διέλευσης αξίζει να τους παραδώσουμε στην λαϊκή χλεύη, την εθνική περιφρόνηση και την ηθική απαξίωση.
   Και, όπως ο Τειρεσίας, αφού έζησε ως αμφίφυλος εθεωρείτο ο μόνος αρμόδιος να αξιολογήσει τον έρωτα στην ολότητά του, οι πλέον άξιοι να μιλήσουν για τη συμβολή του φόρου διαβάσεως στην ανάπτυξη του πολιτισμού είναι οι Έλληνες. Και τούτο, επειδή βίωσαν τη λειτουργία των διοδίων ανά τους αιώνες ως οφειλέτες αλλά και ως εισπράκτορες.
   Η Ιλιάδα του Ομήρου είναι το πρώτο έπος των διοδίων. Οι Τρώες ελέγχουν τη διέλευση από το Αιγαίο στον Εύξεινο Πόντο, κατάσταση απαράδεκτη για τους ναυτικούς, εμπόρους και πειρατές Δαναούς. Η σφαγή, η πυρπόληση της πόλης-διόδια και ο εξανδραποδισμός των Τρωάδων ήταν αναμενόμενη. Η απαγωγή της Ελένης, η οργή του Αχιλλέα και ο Δούρειος Ίππος εφευρέθησαν χάριν της αφήγησης, όπως το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης χάριν της διάλυσης των κοινωνικών ασφαλίσεων.
   Ακολουθεί η επιστροφή στην Ιθάκη, η Οδύσσεια των διοδίων δηλαδή με τα αλλεπάλληλα ανθρωποβόρα τέλη διέλευσης, το καθένα μια ραψωδία αίματος με κορύφωση το πλέον διάσημο, σαρκοφάγο τελωνείο, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Ένα παρόμοιο δίδυμο ταμείο καραδοκεί στο πέρασμα για την Κολχίδα: οι μαύρες Συμπληγάδες.
Μια ιστορία διοδίων είναι και ο μύθος του Θησέα. Όπως θα λέγαμε σήμερα «Aktor», «Moreas», Μπόμπολας, Λαλιώτης, Σουφλιάς, ο θρύλος του ιδρυτή της αθηναϊκής ηγεμονίας -πατώντας στα ίδια χνάρια- μιλάει για τον Σίνη τον Περιφήτη, τον Σκίρωνα, τον Πιτυοκάμπτη, τον Προκρούστη και άλλους εργολάβους.
   Και, όπως γράφει ο Ηρόδοτος, το 480 π.Χ. ο Λεωνίδας πληροφορούμενος την εισβολή του Ξέρξη έστησε μπάρες επί της Εθνικής Αθηνών-Λαμίας, πινακίδες με την επιγραφή «η καθυστέρηση είναι για τους προσωρινούς αλλά τα έργα για τους αιώνιους» και απαίτησε διόδια, τόσα, που προστιθέμενα στα λοιπά έξοδα εκστρατείας οδήγησαν τον Ξέρξη να εναποθέσει τις ελπίδες για την κατάκτηση της λοιπής Αμερικής στον φονταμενταλιστή κ. Αχμαντινεζάντ.
   Ακολουθεί μια ιστορία αιώνων που συγγράφεται από μωρολογούντες καλογέρους, καθηγητές απορριφθέντες από τις ελληνικές σχολές και συνταξιούχους στρατιωτικούς που επαναλαμβάνουν τη φράση: «Αγωνίζεσθε εισελθείν δια της στενής Πύλης». Πρόκειται για τη συνοπτική περιγραφή των διοδίων που υλοποιήθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο τον οραματιστή ενός απέραντου και χιλιετούς κράτους μεταξύ Βορρά-Νότου, Ανατολής-Δύσης και τίτλο Βυζαντινά διόδια.
   Περισσότερο και από τον ιδιοκτήτη της Υψηλής Πύλης, τον Σουλτάνο δηλαδή, τον Πασά και τον Αγά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι ραγιάδες έτρεμαν τον Ντερβέναγα, το φρουρό και εισπράκτορα του φόρου διερχομένων. Από τα διόδια -τα Δερβενάκια- αρχίζει και η κατάρρευση της οθωμανικής εξουσίας στην Ελλάδα.
   Σήμερα, Σλάβοι, Σκύθες, Ασιάτες και Αφρικανοί καταβάλλουν υψηλότατα τέλη διαβάσεως τα οποία ενθυλακώνουν προαγωγοί και λοιποί κρατικοί λειτουργοί προκειμένου οι πρώτοι να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος. Εξάλλου, στα Εξάρχεια, στο Άβατο των Αθηνών σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο κ. Πάγκαλο, οι διερχόμενοι πληρώνουν στις συμμορίες ληστών 10 ευρώ επί ποινή θανάτου.
   Τέλος, ως αναγνώριση της ελληνικής κοσμοσωτήριας εφεύρεσης των διοδίων, η Ευρωπαϊκή Ένωση κόσμησε τα νομίσματά της (κοιτάξτε τα ευρώ σας) με διάσημες διόδους, ήτοι γέφυρες, πύλες, διαδρόμους, αψίδες, στοές και σήραγγες.
Ωσαύτως προτείνουμε αντί άλλων ανόητων πομφολυγισμών να καθιερωθεί ως σύμβολο του ελληνικού έθνους το απλό τροχαίο σήμα των διοδίων.

  Οι Stradivari και τα «κορίτσια της Αβινιόν»
  26 Νοεμβρίου 2009 

   Παρά τα κοινώς λεγόμενα, οι εφημερίδες και τα περιοδικά θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν επειδή η έκδοσή τους είναι παράλογη. Και ο παραλογισμός αυτός τροφοδοτείται από τις δηλώσεις των κ. κ. Χρυσοχοΐδη και Πάγκαλου αλλά και από το υψηλό, υψηλότατο κόστος για την αναπαραγωγή, τη διανομή και την απόλαυση των αντιτύπων. Κι όταν λέμε απόλαυση δεν εννοούμε μόνο αυτήν που χαρίζει η ανάγνωση. Τα τυπογραφικά φύλλα έχουν όγκο, βάρος, οσμή, ήχο και βέβαια όψη. Δεμένες σε τόμο οι καθημερινές εκδόσεις στα δημοσιογραφικά γραφεία, διόλου στην τύχη ονομάζονται «σώμα». Εντούτοις είναι πια περιττές τόσο όσο η κυκλοφορία μιας χελώνας ή όσο τα «κορίτσια της Αβινιόν» του Πικάσο.
   Κάθε μέρα οι συντάκτες της εφημερίδας παράγουν ένα cd. Κι ενώ θα περιμέναμε ως άκρως επισφαλές οικονομικό προϊόν να επενδυθούν εν ονόματί του εκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων, το παραλαμβάνει ατυχώς η πραγματική οικονομία και ένας κόσμος ειδικών και εξαιρετικά καχύποπτων εργαζομένων. Κι αφού καταναλώσει (το cd) πρώτες ύλες και ενέργεια, όπως συμβαίνει στην «απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», η ηλεκτρονική του όψη μεταμορφώνεται σταδιακά σε χάρτινη, φορτώνεται σε αεροπλάνα και βαπόρια για να φτάσει στο Λιβυκό, στα Γιάννενα και στο περίπτερο, 600 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της Ηπείρου, δηλαδή στο Σύνταγμα.
   Αυτός ο μόχθος αντικαθίσταται από ένα κουμπί. Και τούτο επειδή, υπακούοντας στην αρχή του λιγότερου κόπου, ο καθένας αδιαφορεί εάν το όμικρον της γραμματοσειράς που χρησιμοποιούμε σχεδιάστηκε από τα τόξα 12 περιφερειών, όπως δίδαξε ο Ντα Βίντσι. Σημασία έχει η ταχύτητα στη μεταφορά του μηνύματος που προσφέρει το πληκτρολόγιο. Και όσοι θα περίμεναν από τον ηλεκτρονικό τους υπολογιστή να τους καλύψει με την οικειότητα, τη θέρμη, την κανονικότητα και την ασφάλεια του εντύπου, αυτοί οι ίδιοι θα προτιμούσαν να χρησιμοποιούν ταχυδρομικά περιστέρια και όχι τηλέγραφο, επειδή τα πρώτα έχουν φτερά ενώ ο δεύτερος καθόλου.
   Αλλά για να παρηγορήσουμε τους φονταμενταλιστές των εντύπων, στους οποίους ανήκουμε ολόψυχα, επισημαίνουμε ότι οι σελίδες της ηλεκτρονικής πληροφόρησης παραμένουν μεταγλωττιστές των τυπογραφικών, μια fata morgana της δημοσιογραφίας, ένα τέταρτον από της αληθείας όπως θα ‘λεγε εκείνος ο κακεντρεχής και φθονερός Αθηναίος. Ιδίως εάν μάθαινε ότι οι υπολογιστές επιβεβαιώνουν απόλυτα την Πυθαγόρεια ρήση «το παν αριθμός». Ο δρόμος ως τον πλήρη απογαλακτισμό της ηλεκτρονικής από την χάρτινη πληροφόρηση μπορεί να είναι σύντομος, αλλά μένει να διανυθεί πρώτα ο μισός, κατόπιν ο άλλος μισός, ο άλλος μισός, και ο άλλος μισός, και… Και αφού κουνήσαμε επιτιμητικά το δάκτυλό μας μπροστά στο πρόσωπο του Μπιλ Γκέιτς και του Νεγκρεπόντε δηλώνουμε ότι στον πόλεμο των Μέσων διαλέγουμε τη μυθική, την απαράμιλλη ασπίδα του Αχιλλέα και όχι ατομικό καταφύγιο. Επειδή πάνω στην πρώτη μόνο ως ύμνος προς τα χυτήρια μεταλλικών γραμμάτων αναγράφονται τα εξής: «Τα καλύτερα παλαιά στοιχειοχυτήρια… ήταν πολιτιστικά ιδρύματα εξίσου σημαντικά με τους αξιολογότερους εκδοτικούς οίκους και τα καλλιτεχνικά εργαστήρια χαρακτικής, κεραμικής, υφαντικής και κατασκευής οργάνων… αφού οι καλύτεροι τυπογράφοι–σχεδιαστές είναι οι Stradivari της έντυπης φιλολογικής παράδοσης, καλλιτέχνες και οι ίδιοι που σχεδιάζουν και κατασκευάζουν τα εργαλεία με τα οποία αποδίδουν το έργο τους άλλοι καλλιτέχνες». Αυτά σμίλεψε ο Όμηρος αντιγράφοντας τον κ. Robert Bringhurst («Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
   Κι εμείς, εργαζόμενοι στην φωτοσύνθεση ή στο photoshop αναμεταδίδουμε «το μαύρο φως του κειμένου που γυαλίζει μέσα από μια καλοτυπωμένη σελίδα υψιτυπικού πειστηρίου».