Υπάρχει ζωή μετά τα αφεντικά;

  Εφημερίδα των Συντακτών, 9-10 Μαρτίου 2013

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

   Γελοιότητα: η πολιτική του εφικτού

   

Οι γκραβούρες ιατρικού εν¬διαφέροντος παρουσιάζουν κάποτε τους λειτουργούς του Ασκληπιού να φέρουν στο πρό¬σωπο ένα τεράστιο αλλόκοτο ράμφος. Υποθέτουμε βασίμως ότι και κατά τον Μεσαίωνα οι θεράποντες θα είχαν επι¬σημάνει πως η μετάδοση των ασθενει¬ών σχετίζεται με τη σωματική επαφή ή την απλή προσέγγιση. Το αποκρουστικό ράμφος καθιερώθηκε (κατά τον γρά¬φοντα) για να αποτρέπει την εγγύτη¬τα και την επακόλουθη μόλυνση. Αυτή η εντυπωσιακή προσωπίδα εξάλλου εξασφάλιζε το απερίγραπτο δέος του ασθενούς για τον μασκοφόρο και την ανάλογη οικονομική του υποδοχή. Ενα παρόμοιο προσωπείο, πολλαπλάσιο σε μέγεθος, κόστος και σημασίες, φέρουν και οι λειτουργοί του υψίστου.
Αγαπητοί αναγνώστες, μεγάλος αριθ¬μός των κατά τον κ. Ανθιμο αμαρτιών καταδικάζονται από το κράτος ως παρα¬βάσεις και κακουργήματα. Η Εκκλησία έχει στο οπλοστάσιό της πλήθος ακόμα ανθρώπινες ενοχές για να εκβιάζει τους φοβικούς: το προπατορικό αμάρτημα, λόγου χάριν, τις λάγνες επιθυμίες ή τους ανόσιους συλλογισμούς. Εάν ήθελαν οι άγιοι πατέρες, τότε η τρέχουσα δικαιο¬σύνη θα τιμωρούσε και τις αμαρτίες αυ¬τές ως αδικήματα. Αλλά η Εκκλησία θα έχανε τους λόγους της ύπαρξής της. Με πρόσχημα τη συγχώρεση αυτών των κρι¬μάτων έρχεται σε επαφή με το χριστεπώ¬νυμο πλήρωμα. Και είναι γνωστό πως ο δάσκαλος μας υποδέχεται ως αγράμμα¬τους, ο γιατρός μάς βλέπει ως ασθενείς και ο ιερέας μάς θεωρεί παλιανθρώπους. Και για να μη μολυνθούν από τα ανοσι¬ουργήματα των μιαρών πολιτών, οι αγα¬θοί λευίτες καθιέρωσαν και αυτοί ένα απροσδιόριστου μεγέθους αποτρεπτικό ράμφος. Το αποτελούν η παγιωμένη αρ¬χαΐζουσα γλώσσα της «Θείας λειτουρ¬γίας», η ιδιότυπη φωνητική βυζαντινή μουσική, ο εξπρεσιονισμός -μοναδικός και ανεπανάληπτος- των τοιχογραφιών και των φορητών εικόνων και η ξεχωρι¬στή αρχιτεκτονική των ναών. Και ακό¬μα: η καρναβαλικού τύπου αμφίεση των ιερέων και τα ψευδώνυμα με τα οποία θωρακίζονται οι κληρικοί έναντι των λαϊκών. Προσωπείο ή ράμφος, ο συντά¬κτης του παρόντος θα υπερασπιζόταν με νύχια και με δόντια την παστερίωση της ορθοδοξίας, όχι επειδή επί του προ-κειμένου καταλαμβάνεται -ο γράφων- από μια πυρέσσουσα ζαν-ζακ-ρουσίτιδα αλλά λόγω αναπτύξεως του «στίλβοντος ποδηλάτου».
Ο Φρόιντ έλεγε πως η θρησκεία εί¬ναι μια παγκόσμια νεύρωση. Οι πιστοί που εμφορούνται από την πεποίθηση πως κάποιοι αντίχριστοι κακούργοι σταύρωσαν τον Θεό τους (μεταξύ των δημίων υπήρξε ασφαλώς και ένας προ¬πάτοράς τους) εκδικούνται την ανθρω¬πότητα με ιδεοληψίες, παραληρήματα και οπτασιασμούς. Και με το οπλοστά¬σιο του κράτους αλλά και την επικου¬ρία των μεταφυσικών φόβων (μεταφέ¬ρονται επί της γης από τον κ. Σαμαρά συνομιλητή του Θεού) απαιτούν, αξιώ¬νουν δουλοπρέπεια και τυφλή υποταγή, όπως οι κατακτητές από τους σκλάβους. Και ενώ η Αριστερά έναντι της Εκκλη¬σίας πολιτεύεται με ανεξιθρησκία, οι αρχιερείς επιμένουν στη μισαλλοδο¬ξία τους επειδή θέλουν την ορθοδοξία μία, καθολική και οικουμενική. Ο Φ. Ντοστογιέφσκι γράφει στους «Καρα¬μαζώφ»: «Αυτή η ανάγκη της συμφω¬νίας στη λατρεία είναι το μεγαλύτερο βασανιστήριο και του ανθρώπου χω¬ριστά αλλά και της ανθρωπότητας στο σύνολό της από την αρχή του κόσμου. Γι’ αυτήν την κοινή λατρεία αλληλοεξο¬ντώνονταν με το σπαθί». Οσον αφορά εμάς, το πρόβλημα της μισαλλοδοξίας θα έλυνε διά παντός η πλήρης ή γενική απουσία οποιασδήποτε λατρείας. Αλλά, ως γνωστόν, ο καθένας είναι έτοιμος να πολεμήσει υπέρ της εξάρτησής του. Κατά συνέπεια φορολογούνται οι πλα¬νόδιοι κουλουροπώλες και ουδέποτε η Εκκλησία. Ταμειακές μηχανές τοποθε¬τήθηκαν και στα περίπτερα και ούτε μία σε ενοριακό παγκάρι. Ο κάθε κτηνοτρό¬φος πληρώνει τους βοσκούς από την τσέπη του αλλά τους καλούς ποιμένες πληρώνει το Δημόσιο. Για τούτο με ικα¬νοποίησαν οι δηλώσεις του κ. Κουράκη που αφορούσαν τα οικονομικά της Εκ¬κλησίας των Ανθιμων. Μελανό σημείο των προτάσεών του βεβαίως παραμένει το γεγονός ότι επ’ αυτών συμφωνεί και ο κ. Στουρνάρας. www.gianniskalaitzis.gr

   Αφού ο Μπέπε Γκρίλο -σύμφωνα με τους επικριτές του- πολιτεύεται με την μπουφονερία, τον φανφαρονισμό του παλιάτσου, του κλόουν ή του φασουλή, προσόντα των θεατρίνων της κομέντια ντελ άρτε και του καραγκιόζ-μπερντέ, τότε βαδίζει ασφαλώς προς τον θρόνο των Μπερλουσκόνι.

   Στη νοτιοανατολική Ασία ο Μάρκο Πόλο (οι τερατολογίες του κατέπεσαν μία προς μία σε αναμφισβήτητες αλήθειες) γνώρισε φύλαρχο που εξασφάλιζε την αγάπη και τον σεβασμό του λαού χάρη στους όρχεις προσαυξημένου βάρους που κατείχε. Ο ηγέτης αυτός για να διαφέρει από τους υπηκόους του τοποθετούσε στο όσχεό του τρεις μεταλλικές σφαίρες που πολλαπλασίαζαν τα δράμια των γεννητικών του οργάνων. Και για λόγους εντυπωσιασμού έπαιζε τις μπάλες στο χέρι όπως ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ περίπου στο φιλμ «Η ανταρσία του Κέην».

   Στρατηγός της βρετανικής αυτοκρατορίας, κάτι σαν τον Γκόρντον ή τον Κίτσενερ, αναφέρει Ινδό μαχαραγιά εφευρέτη ενός συστήματος νεφώσεων, κεραυνών και βροντών δωματίου που συνόδευαν τις εμφανίσεις του εφόσον το έκρινε αναγκαίο.

   Και όσον αφορά την Ευρώπη του καιρού εκείνου, η ευστοχία των Μπόερς, ο πόλεμος της Κριμαίας και ο ωραίος Μπρούμελ (με το δόγμα ο καλοντυμένος άντρας περνάει απαρατήρητος) διέκοψαν μια τρισχιλιετή ιστορία με καπελαδούρες, επωμίδες, ζωστήρες, κοθόρνους, κορδόνια, μανδύες, μπέρτες, βάτες, σπάθες, κάπες, περούκες, φτερά και φιόγκους.

   Στην Ελλάδα του Οθωνος κατά την αποβίβαση στη Σύρο του Εδμόνδου Αμπού (θεωρούσε τον ελληνικό λαό το ωραιότερο ερείπιο της Ελλάδος) τον υποδέχεται ένας άνδρας τόσο λαμπροστολισμένος που ο Γάλλος τον εκλαμβάνει ως πρόξενο της χώρας του. Ο άνθρωπος εκείνος ζήτησε να παραλάβει τις αποσκευές του Αμπού και κατόπιν υπέδειξε ένα κατάλυμα για το βράδυ. Εργαζόταν ως μόνιμος αχθοφόρος στο λιμάνι.

   Και η ανώτερη τάξη; Στην αυλή του Οθωνος, επίσης, οι ορντινάτσες των αξιωματούχων κουβαλούσαν πλήθος από υποπόδια ικανά να αυξάνουν το ύψος των κυρίων, εφόσον κατά τις δημόσιες τελετές δίπλα τους ίστατο ομότεχνος μεγαλύτερου αναστήματος. Στον αγώνα εις ύψος κέρδιζε αυτός που πλήρωνε προνοητικότερο υπηρέτη.

   Οταν ο άνθρωπος οριζόταν ως «ζώον πολιτικόν», την εποχή των επιχειρημάτων, δηλαδή των λογικών αποδείξεων και των ανεπανάληπτων αγορεύσεων, πρώτη αρετή των ρητόρων -κατά τον Δημοσθένη νομίζω- αναγνωριζόταν η υποκρισία, η υποκρισία, η υποκρισία.

   «Οίος καλλιτέχνης απόλλυμαι» -τέτοιος καλλιτέχνης και να πεθαίνω- ήσαν, διαβάζουμε, οι τελευταίες λέξεις του Νέρωνος, ενώ ο καμποτίνος ο ταρτούφος Ηλιογάβαλος (υπήρξε ιερέας) ως νέος αυτοκράτωρ «εισήλθεν εις την Ρώμην φέρων χρυσοΰφαντον πορφύραν και περιδέραιον εκ μαργαριτών με τας παρειάς εψιμυθιωμένας προκλητικώς κατά το πρότυπον των γυναικών της Αραβίας». Η Κλεοπάτρα εξάλλου «Θεραπαινιδίου στολήν λαμβάνουσα διεπαιδαγώγει τον Αντώνιον και συνεκύβευε και συνέπινε και συνεθήρευε και νύκτωρ συνεπλανάτο» αφού «διά ταύτην πολιτικοί λόγοι και όχι ερωτικόν πάθος ήσαν το κύριον ελατήριον».

   Σύμφωνα με τον Μάρκο Αυρήλιο «είσαι μεγαλοπρεπής όταν κάνεις το καλό και λέγονται εναντίον σου τα χειρότερα». Φαίνεται πως ο Ιουστινιανός υπήρξε εξαιρετικά μεγαλοπρεπής μορφή. Παρά την Αγία Σοφία και τα αυτοκρατορικά κτίσματα, παρά τους κατακτητικούς πολέμους και τα οχυρωματικά έργα, απόκοσμος, μισάνθρωπος και ερεβώδης, εάν υπήρξε αγαπητός, το οφείλει στη Θεοδώρα. Η αυγούστα, μιμάς το επάγγελμα (μέλος κωμικού ξυπόλητου θιάσου), «είχε τόσην δύναμιν ώστε ανεβίβαζε εις την εξουσίαν και κατεβίβαζεν πάπας και πατριάρχας, ανωτέρους άρχοντας και στρατηγούς. Αν ο χρόνος ήθελε της επιτρέψει θα κατώρθωνε ν' αλλάξει ακόμη και την κατεύθυνσιν της ιστορίας», έγραφε ο Κάρολος Ντιλ.

   Αγαπητοί αναγνώστες, ο Οκτάβιος Μιρμπώ, συγγραφέας και τεχνοκριτικός (1850-1917), που ανακάλυψε και παρουσίασε έναν Ροντέν και έναν Σεζάν, πνεύμα ανήσυχο και θυελλώδες, έλεγε: «Γελοιότητα δεν υπάρχει: Οποιος δεν τη φοβήθηκε, κατέκτησε τον κόσμο».