Κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό ΓΑΛΕΡΑ

  Το µελαγχολικό κοµµάτι των Manchette-Tardi
  Tεύχος #17, Φεβρουάριος 2007

   «Είµαστε για τη λογοτεχνία ίσως αυτό που είναι τα κόµικς για τη ζωγραφική. Μου φαίνεται ότι είναι πιο ευγενές και πιο διασκεδαστικό να είσαι σήµερα ο Drwillet ή ό Moebius, παρά ο Mathieu ή ο Buffet». Jean-Patrick Manchette

   Στη σελ. 44 ο Ζωρζ Ζερφώ, στέλεχος θυγατρικής τής ΙΤΤ, λαθρεπιβάτης σε εµπορική αµαξοστοιχία, χτυπηµένος µε σφυρί, γκρεµίζεται σε ένα αλπικό βάραθρο. Διαβάζουµε το κόµικς των Manchette-Tardi «Το µελαγχολικό κοµµάτι της Δυτικής Ακτής».
Ακολουθούν έξι καρέ, όλα κάθετα, για να αποδοθεί η αίσθηση της πτώσης. Στο έβδοµο και όγδοο, σχεδόν τετράγωνα, ο Ζερφώ ισορροπεί και αυτοκυριαρχείται. Στο ένατο –χαρακτηριστικά πλάγιο- ο ήρωας των Manchette-Tardi κατέχει τη δεξιά χρυσή τοµή τού κάδρου (κοντά στα δύο τρίτα τής εικόνας) και µαζί µε τον αναγνώστη έχει την άδεια από τους δηµιουργούς να αναλογιστεί τον χαµό του.
   «Τώρα θα εµφανιστεί κάποια τίγρης όπως στην “Αποκάλυψη” τού Κόπολα, ή πιο σωστά µια αρκούδα ή κάνα κοπάδι λύκοι όπως σε ’κείνη την ταινία µε τον Ρίτσαρντ Χάρις και τον Χιούστον για να µας καταπιεί συµπούκουνους η αγριότητα του τοπίου», σχολίασα ο προπέτης. Στο δέκατο καρέ διάβασα: «Η κατάσταση τού θύµιζε ένα µπαρόκ και µεταφυσικό γουέστερν που είχε δει το φθινόπωρο στο σινεµά Olympic και του οποίου είχε ξεχάσει τον τίτλο». Πάω στο εντέκατο: «Στο γουέστερν αυτό, ο Τζων Χιούστον εγκατέλειπε τον Ρίτσαρντ Χάρις νοµίζοντας ότι είναι νεκρός, αλλά εκείνος επιβίωνε µέσα στην άγρια φύση µες στην οργή του θεού παλεύοντας µε τους λύκους για λίγη τροφή».
   Μέσα σε δέκα καρέ, η τέχνη του Tardi µε ταύτισε µε τον Ζερφώ. Ποιος διάβαζε ποιόν; Και έχω ξεχάσει και τον τίτλο τού γουέστερν.
   Ο Ζερφώ στο «Μελαγχολικό κοµµάτι της Δυτικής Ακτής» έτυχε µάρτυρας ενός εγκλήµατος (πολιτικού εγκλήµατος), αλλά το αγνοεί. Η ίδια απουσία συνείδησης χαρακτηρίζει και το ευτραφές πλήθος όπου επιπλέει.
   Ένας µελετηρός σπουδαστής της «Σερί-νουάρ», ένας σπασίκλας, ο Manchette, ο συγγραφέας του Ζερφώ, έγραψε µεταξύ πολλών άλλων δέκα «µαύρα µυθιστορήµατα». Από αυτά, τα τρία έχουν εκδοθεί στα ελληνικά από την «Άγρα».
   Η συνταγή τού είδους θέλει φράσεις απλές, αγοραίες, ειρωνικές, θλιβερές ίσως, αλλά πάντοτε στέρεες και άµεσες. Το κλασικό ορθογώνιο πλαίσιο των κόµικς που περιβάλλει µια καθαρή περιγραφική σύνθεση, αντιστοιχεί ιδανικά σε µια φραστική ενότητα του «noir» πρόταση ή παράγραφο, ιδίως όταν ο σκιτσογράφος όπως ο Tardi κινείται µε άνεση από τον δροσερό γελοιογραφικό υπαινιγµό ώς τη φρίκη µιας εικόνας σπλάτερ.
   Η εργογραφία του Jacques Tardi πιάνει τρεις σελίδες κατεβασµένες απ’ το Ίντερνετ. Εµφανίστηκε 23 ετών, το 1969, στο περιοδικό «Pilote». Όταν σχεδιάζει ένα ύφασµα, δεν ξέρουµε αν είναι τσουβάλι ή µεταξωτό. Στα πρώτα πρόσωπα είναι απλώς επαρκής, λεπτοµερής στα δεύτερα και τρίτα και γοητευτικά περιγραφικός στα αντικείµενα, στα οχήµατα, στα κτίρια και τους χώρους. Το ντεκουπάζ είναι το σουξέ του. Απλό και κατανοητό, στην υπηρεσία τής αφήγησης. Μέσα σε έναν ποταµό ορθογώνιων, µετρήσαµε µόνο 10 κυκλικά πλαίσια. Παράλληλα, ο Tardi, οξύνοντας ή µειώνοντας τις εντάσεις, οδηγεί το δίπολο µαύρο-άσπρο σε ισότιµους διαλόγους σε χαµηλότονες αντιθέσεις ή εκτυφλωτικές συγκρούσεις.
   «Το µελαγχολικό κοµµάτι της Δυτικής Ακτής», το εικονογράφηµα των Manchette-Tardi ευτύχησε να εκδοθεί στα ελληνικά από τη «ΒΑΒΕΛ» και την «ΑΓΡΑ». Χαρείτε το.

   του Διονύση Σουρλή