Κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό ΓΑΛΕΡΑ

  Ο Παντελής, το γουδοχέρι και το βιολί τους
  Enditorial τεύχους #15, Δεκέμβριος 2006

   Πολιτευτής αποσµητικό του Χριστόδουλου, για να διασκεδάσει τις εντυ-πώσεις που προκαλούσε ο κ. Βαβύλης ή Γιοσάκης ή Αττικής ή Ιεροσολύµων, επανέφερε στη δηµοσιότητα την φράση του Τσαρούχη: «Μόνο η εκκλησία έχει τη δύναµη να γεµίζει παίζοντας επί χρόνια το ίδιο έργο». Συµφωνούµε µε µια διαφορά: την ίδια δύναµη εκτός από τους ευαγγελιζόµενους κατέχουν και οι Ευαγγελάτοι.
   Στις σύγχρονες µητροπόλεις όπου οι συνεχείς απρόβλεπτες ανατροπές των κοινωνικών συνθηκών καθιστούν το πλήθος ανασφαλές, τα φοβικά άτοµα αναζητούν σωτηρία, σιγουριά στην επανάληψη την προαναγγελθείσα και αναµενόµενη. Την υπηρεσία αυτή παρέχουν αφειδώλευτα δύο λειτουργοί: ο ιερέας και ο άνκορµαν. Παραβιάζεται το Σύνταγµα, ανατρέπονται οι περιβαλλοντικοί όροι, καταστρατηγούνται τα εργασιακά δικαιώµατα, αλλά µας περιµένει απαραβίαστο, σταθερό και αναλλοίωτο το Ευαγγέλιο, η θεία λειτουργία, το εορτολόγιο και ο κ. Χατζηνικολάου, για να µας παράσχουν την ευφροσύνη τής βεβαιότητας κατ’ επανάληψιν.
   Την ίδια ασφάλεια που καλύπτει τον πιστό, προσφέρει η σταθερότητα του τηλεοπτικού προγράµµατος, η κανονική του ροή, η επανεµφάνιση των ίδιων προσώπων µε ακλόνητη µονιµότητα τέµπλου. Όσο αδιανόητη θεωρούµε την ανάρτηση νέας εικόνας στο δωδεκάορτο, τόσο εκτός προγράµµατος είναι η εισαγωγή νέου οµιλητή στα πάνελ. Το αυτό περιεχόµενο –δηλαδή, την εκ των προτέρων γνωστή, γι’ αυτό και οικεία, ιερά ακολουθία των καναλιών– εξασφαλίζει ο εξοστρακισµός των ειδήσεων από τα δελτία των οκτώ. Η βία, οι καταστροφές, τα λουτρά αίµατος ως επαναλαµβανόµενα είναι τηλεοπτικά, τα νέα δεν είναι. Ο τηλεοπτικός ενιαύσιος κύκλος διεκδικεί την ισχύ ηθών και εθίµων, σταθερές που ουδέποτε υπήρξαν είδηση.
   Χρεώνουµε εξ ολοκλήρου την τηλεοπτική έλξη στη δύναµη της εικόνας. Λάθος. Η κινηµατογραφική εικόνα είναι πολλαπλάσια γοητευτική, αλλά οι σινεµάδες κλείνουν. Η τηλεόραση είναι συνδεδεµένη στο οικιακό µας µαγκανοπήγαδο. Ο κινηµατογράφος παραγκώνισε την επανάληψη. Πάω σινεµά, σηµαίνει βγαίνω στο αβέβαιο νέο. Βλέπω τηλεόραση, θα πει νιώθω ασφαλής και πάλι.
   Ο Πάολο Βίρνο στις διαλέξεις του µε θέµα «Μορφές τρόµου και προστασίας» (προσεχώς από τις εκδόσεις «Οδυσσέας», µτφ. Βασίλης Πασσάς), ανάγει την προστασία µέσω της επανάληψης στην παιδική ηλικία. Το ίδιο παραµύθι ακόµα µια φορά, το ίδιο παιχνίδι, η ίδια χειρονοµία. Αυτή η παιδική εµπειρία επεκτείνεται στα µεγάλα παιδιά, στους ενήλικες, λέει ο Πάολο Βίρνο.
   Εκκλησία και τηλεόραση συµπίπτουν όχι µόνο στην χρήση της επανάληψης, αλλά και στο ρεπερτόριο. Λεηλασίες, εξανδραποδισµοί, βιασµοί, βασανιστήρια, πορνεία, ποταµοί αίµατος και βιβλικές καταστροφές κατακλύζουν τόσο τα τηλεοπτικά προγράµµατα όσο και την Αγία Γραφή. Μετά από τόση κόλαση πέφτουν σε γόνιµο έδαφος η παρηγοριά τού παπά και η καταγγελία του ρεπόρτερ. Τηλεόραση και εκκλησία, δύο συστήµατα ασφάλειας µε διαφορετικό δείκτη δυσκολίας. Η πρώτη παραλαµβάνει ένα πληροφοριακό χάος για να το µετατρέψει σε τακτικό ηµερήσιο ή εβδοµαδιαίο πρόγραµµα. Η δεύτερη υπηρεσία, η εκκλησία, έχει δεδοµένο πρόγραµµα (τον πριονισµό της Αγ. Βαρβάρας, τον αποκεφαλισµό της Αγ. Αικατερίνης, τα µαρτύρια τού Αγ. Φανουρίου, τη Σταύρωση του Κυρίου) και τα µεταµορφώνει σε συνεδριακά κέντρα, ξενοδοχειακά συγκροτήµατα και τραπεζικούς οργανισµούς.
   Μετά από αυτό το enditorial, είµαι βέβαιος ότι οι υγιείς πολιτικές δυνάµεις θα αποκαταστήσουν τις δηµοκρατικές ελευθερίες, τα δικαιώµατα του πολίτη, το φυσικό περιβάλλον και την διεθνή ύφεση ούτως ώστε, απαλλαγµένοι επιτέλους από το φαύλο δίδυµο ανασφάλεια-επανάληψη και την ανάλυσή τους, θα ασχοληθούµε απερίσπαστοι µε την αποκρυπτογράφηση των µυστηριωδών φράσεων: «τα ίδια Παντελάκη µου», «το γουδί το γουδοχέρι» και «αυτοί το βιολί τους».
Καλές γιορτές

   Γιάννης Καλαϊτζής