Κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό ΓΑΛΕΡΑ

  Το µοντέλο «Ιζνογκούντ» - οδηγίες χρήσεως
  Enditorial τεύχους #25, Οκτώβριος 2007

   Ο Μακιαβέλι γράφει ότι µελέτησε τη συµπεριφορά των ηγεµόνων, όπως κάποιος από τον κάµπο ατενίζει και µελετά τα ψηλά βουνά. Και επειδή στον πολιτικό µας ορίζοντα δεν διακρίνονται Απέννινα και Άλπεις, µελετάµε τον αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας ατενίζοντας από το ντιβάνι µας όσα τεύχη τού «Ιζνογκούντ» έχουν αποµείνει στο κοµοδίνο.
Είναι αλήθεια ότι από όλους τους χαρακτήρες των αφηγηµατικών τεχνών που διεκδικούν την εξουσία από τον Όµηρο έως τον Μπόρχες και από τον Αισχύλο µέχρι τον Κόπολα, αυτός που προκάλεσε την ισχυρότερη εντύπωση στους νεοέλληνες, είναι ο κακός, ποταπός και αχρείος βεζίρης των Γκοσινί και Τάµπαρι.
   Η Ηλέκτρα και ο Ορέστης εξοντώνουν την Κλυταιµνήστρα και τον Αίγισθο όχι για να κατακτήσουν τον πατρικό θρόνο, αλλά για να εκδικηθούν τη δολοφονία τού Αγαµέµνονα. Ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης αλληλοσφάζονται επειδή µέχρι εκεί τους οδήγησε το οιδιπόδειο άγος και όχι ο πόθος για την εξουσία των Θηβών. Ο Ληρ φτάνει µέχρι την τρέλα. Οδύρεται, όχι επειδή µοίρασε ο άφρων το βασίλειό του, αλλά διότι δεν του αποδίδονται οι οφειλόµενες τιµές. Ο Μάκβεθ, διεκδικώντας την ηγεµονία τής Σκωτίας, πνίγει στο αίµα τη χώρα σπρωγµένος όχι από την φιλαρχία του, αλλά από τις έωλες µαντείες και την κακιά γυναίκα. Ο Κέιν τού Ουέλς µπαίνει στην πολιτική για να ολοκληρωθεί ως µεγιστάνας. Ο µισοπαράφρων επαναστάτης Πουγκατσώφ τού Πούσκιν στην χολιγουντιανή του εκδοχή, επιµένει: «Είµαι ο τσάρος Πέτρος ο Γ’». Ο Νονός τού Κόπολα, ο δεύτερος για την ακρίβεια, καθαρίζει τα αδέρφια του επειδή η διοίκηση της οικογένειας απαιτεί µία και ενιαία γραµµή πλεύσης. Ο Ροβεσπιέρος τού Βάιντα καρατοµεί τον Δαντών επειδή «η επανάσταση τρώει τα παιδιά της». Ο Ζαπάτα τού Καζάν, όταν για µια στιγµή αντιλαµβάνεται την εξουσία που διαθέτει και τον φθείρει, ρίχνεται βορά στον εχθρό. Ο Αγκίρε τού Χέρτσογκ διακατέχεται από κάποιο ερεβώδες αβυσσαλέο αταβιστικό κακό. Ο ταγµατάρχης Κουρτς τής «Αποκάλυψης», είναι παρανοϊκός. Στην «Ναυτική ανταρσία», ο Μπόγκαρτ είναι παρανοϊκός. Στην «Ανταρσία του Μπάουντυ» ο Τρέβορ Χάουαρντ ή ο Τσάρλς Λώτον, ανάλογα µε τη βερσιόν, είναι παρανοϊκός, καταχραστής, σαδιστής, γεροξεκούτης.
   Αντίθετα µε όλους αυτούς, ο Ιζνογκούντ δεν τρέφει παράπλευρες ιδεοληψίες, αυταπάτες, προσχήµατα, πάθη και βίτσια. Δεν είναι τρελός. Για την οποιαδήποτε σύγχυση φρενών απαιτούνται τουλάχιστον δύο ιδέες. Στο µυαλό τού βεζίρη βιδώθηκε µόνο ένα πράγµα: να γίνει χαλίφης. Δεν έχει άλλα σχέδια, σκοπούς, επιθυµίες, λαχτάρες. Δεν είναι βιτσιόζος. Δεν έχει λίµπιντο. Δεν έχει φίλους, αυλή, οπαδούς, συνεργάτες, κόµµα, θεό, αρχές, ανάγκες, εντολές, ενοχές. Ποθεί την εξουσία και µόνο.
   Δεν έχει αντίπαλο. Αλλά γιατί αποτυγχάνει; Το υποψήφιο θύµα του είναι ο καλός, άδολος, άβουλος χαλίφης Ελ Πουσάχ. Ο Ιζνογκούντ είναι δόλιος, πανούργος, αδίστακτος, τολµηρός, αποφασιστικός. Έχει αταλάντευτη, ακλόνητη γραµµή. Είναι ακτιβιστής, αναγνωρίσιµος και αυτοπροσδιοριζόµενος. Είναι µονοµανής, υπόδειγµα και πρότυπο. Δεν µετανοεί, δεν διδάσκεται, δεν αλλάζει. Είναι µια σταθερή αξία. Εργατικός, µεθοδικός, εφευρετικός. Αλλά γιατί αποτυγχάνει; Φταίει αυτή η άτιµη επικοινωνία. Επ’ αυτού, ίσως επανέλθουµε.

   Γιάννης Καλαϊτζής