Κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό ΓΑΛΕΡΑ

  Στο δρόµο
  Enditorial τεύχους #45, Ιούνιος 2009

 
   Εάν ο κόςµος σάς φαίνεται πρόχειρος, αυθαίρετος, τυχαίος, απρόβλεπτος και ανοργάνωτος, έχετε δίκιο. Και αυτό συµβαίνει επειδή η κοινωνία και ο πολιτιςµός της δηµιουργήθηκαν στον δρόµο, όπως βεβαιώνουν οι µαρτυρίες τριών ιστορικών λαών, των Ελλήνων, των Εβραίων και των Αράβων.
   Οι Δαναοί τού Οµήρου, πολεµοχαρείς, ερωτόληπτοι, οινόφιλοι και ευφάνταστοι, οργανώνουν τις σχέσεις θεών και ανθρώπων φλυαρώντας κατασκηνωµένοι έξω από τα τείχη της Τροίας, ή, ενώ κωπηλατούν στα πελάγη της Ανατολικής Μεσογείου µεταξύ Σκύλλας και διάσωσης.
   Στην «Έξοδο», στο 2ο κεφάλαιο της Βίβλου, δηλαδή, οι Εβραίοι τής Αιγύπτου, στον δρόµο για τη Χαναάν, βαδίζοντας στην έρηµο πειναςµένοι, διψαςµένοι, ανασφαλείς, κακόβουλοι και πιστοί, αποκρυσταλλώνουν το θρησκευτικό τους δόγµα, θεσπίζουν το εβραϊκό τους δίκαιο και συγκροτούν το στράτευµά τους εµπνεόµενοι από εκείνο το µωσαϊκό που ονοµάστηκε θεός.
Ο Μωάµεθ, ο µέγιστος ηγέτης των Αράβων, προφήτης, νοµοθέτης και πολιτικός, ιδρύει το κράτος τού Ισλάµ µε µία φυγή. Από τη Μέκκα θα µεταναστεύσει στη Μεδίνα, καθιστώντας τις πόλεις αυτές απόλυτο ταξιδιωτικό προοριςµό των πιστών µουσουλµάνων.
   Για όσους νοµίζουν ότι θα λάβουµε εγκυρότερη ενηµέρωση εγκαταλείποντας τα ιερά βιβλία και συµβουλευόµενοι την Ιστορία, θυµίζω ότι τα γραπτά τού Ηρόδοτου είναι ταξιδιωτικές αναµνήσεις του συγγραφέα, που συνέλεξε βαδίζοντας προς την Αίγυπτο και την Περσία, µετ’ επιστροφής.
Είναι λογικό, ύστερα από αυτά, οι τέχνες να ανθίσουν στους δρόµους, µε αµφίβολη εξαίρεση τις εικαστικές. Αν και τα δηµιουργήµατα της γλυπτικής κοςµούσαν τα άλση, τα ιερά και τις αγορές, οι καχύποπτοι –για όσα συντελούνταν στα εργαστήρια των πλαστικών τεχνών– ονόµαζαν τους εικαστικούς κεραµείς και φαύλους, εφιάλτης που κράτησε ώς τις µέρες τού Λουκιανού.
Δύο χιλιάδες χρόνια µακριά από τη Μεσόγειο, οι ταινίες τού Τζον Φορντ, από την «Αιχµάλωτο της ερήµου» µέχρι τον «Λίµπερτυ Βάλανς», απέδειξαν τα εξής: Το αµερικανικό έθνος γεννήθηκε στον δρόµο προς τη Δύση και ο κινηµατογράφος ενηλικιώθηκε άστεγος και περιπλανώµενος στις ερήµους τής Αριζόνας. Οι µετέπειτα επιπτώσεις από την πορεία αυτής της ταξιδιωτικής άµαξας καταγράφονται στα φιλµ «Το δειλινό τής µεγάλης σφαγής» και «Σταφύλια της οργής». Καταγράφονται και στη συλλογική συνείδηση των Απάτσι, αλλά εκεί ουδέποτε αναζητήθηκαν.
   Και επειδή η ύπαιθρος είναι εφεύρεση προγενέστερη της Αµερικής, στην Ευρώπη οι καταδιωκόµενοι από αδίστακτους τυράννους ή εσωτερικούς δυνάστες, οι στερούµενοι τροφής ή ιδεών, κατοικίας, ή πολιτικής στέγης, µετακινούµενοι κατ’ ανάγκην ή καθ’ έξιν, κινηµατογραφήθηκαν από τους Μπουνιουέλ, Παζολίνι, Φελίνι, Γκοντάρ, Μπέργκµαν, Γιάντσο, Πολάνσκι, Γκιουνέι που κατέγραψαν ανθρώπους και πάθη στο φως των προβολέων ή της ηµέρας για να προβληθούν στις σκοτεινές αίθουσες.
   Η ΓΑΛΕΡΑ, µε ζωντανούς στη µνήµη τον άστεγο «Τίγρη» του Βούλγαρη και τον υπαίθριο «Θίασο» του Αγγελόπουλου, στο ταξίδι για το Παγκόςµιο Κύπελλο Αστέγων καθιερώνει ως παράλληλη εκδήλωση το «Σινεµά στο δρόµο», προβάλλοντας έξοχες ταινίες που µας παραχώρησε το Κέντρο Κινηµατογράφου, δηµιουργίες των συνεχιστών του Νέου Ελληνικού Σινεµά για την απόλαυση των θεατών και την προστασία µας από τους ιούς τής φοβίας και δυσανεξίας µε τη µέθοδο του εµβολίου.

   Γιάννης Καλαϊτζής