Κείμενα δημοσιευμένα στο περιοδικό ΓΑΛΕΡΑ

 

  Τα Ταµπού τού Εποπέα
  Enditorial τεύχους #46, Ιούλιος - Αύγουστος 2009

 

   Σύµφωνα µε την κλασική θρησκειολογία, δηλαδή πριν την εµφάνιση φιλοσόφων όπως ο Άνθιµος, ο Ζουράρις και ο Παπαθεµελής, η σπουδαιότατη έννοια Ταµπού περικλείει τη συνείδηση του διχασµού τής πραγµατικότητας σε ιερά και βέβηλα. Είναι λέξη τής Πολυνησίας που σηµαίνει το αγνό, σεπτό ή άγιο  και κατά την περίσταση το ανόσιο, µιαρό ή χυδαίο, όπως καθόριζαν οι οργανισµοί δηµοσκοπήσεων ή οι άνκορµαν των θρησκευτικών τελετών στα δελτία των 8.30.
   Για αιώνες, το Ταµπού υπήρξε ο φέρων σκελετός θρησκευτικών δοξασιών πολυπληθέστατων λαών τής Ανατολής και της καθ’ υµάς ξενοφοβίας. Οι συνάνθρωποί µας, λοιπόν, που απογοήτευσαν η ευτέλεια και τα αδιέξοδα του σύγχρονου πολιτισµού και αναζητούν την αλήθεια σε παράδοξες πεποιθήσεις, σκοτεινές ιδέες και χαµένες φιλοσοφίες, αντί να καταφύγουν σε συνταγές φαντασιοκόπων, οπτασιαστών και ιερέων, δεν έχουν παρά να εφαρµόσουν από την 1η Ιουλίου τα µέτρα για την απαγόρευση του καπνίσµατος που µεταβάλουν τα τσιγάρα σε ταµπού. Απαγορεύεται η παραγωγή, η διαφήµιση και η απόλαυση του καπνού σε δηµόσιους χώρους, όπως κατά το παρελθόν, για την αποσόβηση των κινδύνων τού Ταµπού, οι πιστοί κατέφευγαν σε τελετές εξαγνισµού, όπως η νηστεία, η εγκράτεια, οι καθαρµοί, η κουρά, η φλεβοτοµία, ο φακιρισµός και η περιτοµή, που επέβαλλε ο µάγος, ο γόης, ή ο Αβραµόπουλος της φυλής.
   Και γνωρίζουµε ότι αυτό το απλό σύστηµα κοινωνικής οργάνωσης δια των απαγορεύσεων και της τιµωρίας, το εφάρµοζαν και οι πολιτισµένοι λαοί των βορείων προαστίων τής Μεσογείου. Για να µη χάσουν οι χασµόµενοι αναγνώστες τής χιλιοσέλιδης Βίβλου την ουσία ποινών και απαγορεύσεων, οι συντάκτες τής Αγίας Γραφής φυτεύουν στο πρώτο φύλλο τής Γεννέσεως, το δέντρο τής γνώσεως του καλού και του κακού και στο δεύτερο διώχνουν τους πρωτόπλαστους απ’ τον παράδεισο του Πολυεύσπλαχνου και Πανάγαθου όπως ο σύγχρονος νοµοθέτης διώχνει τους καπνιστές απ’ τα καφενεία.
Στο κεφάλαιο Κ’ της «Εξόδου», στις «10 εντολές» δηλαδή, ο επίµονος αναγνώστης καταγράφει  δύο «ουδέ», τρία «ουκ», έξι «ούτε» και εννέα «ου» σε µια παράγραφο που οφείλει την διασηµότητά της στον διαφηµιστή όπλων Τσάρλτον Ήστον.
   Βορειοδυτικά της βίβλου, στη χώρα τού Οµήρου, η µόνη εν αφθονία τροφή είναι οι ναύτες τού Πολυµήχανου, έδεσµα λαχταριστό για τους Κύκλωπες, τους Λαιστρυγόνες, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη, τέρατα που δεν καπνίζουν ούτε πριν ούτε µετά το φαγητό. Στην Πολυνησία τής Οδύσσειας, οι θεονήστικοι κωπηλάτες όταν ανακαλύπτουν τις αγελάδες στο νησί τού Απόλλωνα συντρίβονται στο απαγορευτικό Ταµπού των ιερών ζώων σε µια ραψωδία χρήσιµη για τη σύνδεση της εποποιίας µε τους καουµπόυς τού Marlboro.
   Στους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, µετά την οικοδόµηση της Νεφελοκοκκυγίας, της Κουκοσυνεφούπολης δηλαδή, ο παντεπόπτης και των πάντων ελεγκτής, Εποπέας, αναγγέλλει: «Και τώρα απαγορεύονται όλα» επειδή γνωρίζει πως όσο περισσότερες οι απαγορεύσεις, τόσο ισχυρότερο το κράτος.
Εξάλλου, αν και το ρητό «το παν αριθµός» ανήκει στον Πυθαγόρα, ο σοφότερος των µαθηµατικών για να οριοθετήσει τη σχολή του, αντί να χρησιµοποιήσει την Αριθµητική ή την Άλγεβρα κατέφυγε σε δύο φραστικές απαγορεύσεις: «κυάµων άπεχε» και «ουδείς αγεωµέτρητος εισήτω» υπογραµµίζοντας ούτω την αναγκαιότητα του τσελεµεντέ, των θυρωρών και των φροντιστηρίων.
   Τελειώνουµε θυµίζοντας ότι µια απαγόρευση που αφορούσε την εισαγωγή προϊόντων από τα Μέγαρα στην Αθήνα, ήταν η αποφασιστική αφορµή για να εκραγεί ο Πελοποννησιακός πόλεµος. Και ένα υστερόγραφο µε τις εξής έξι λέξεις:  Ο συντάκτης τού παρόντος δεν καπνίζει.

   Γιάννης Καλαϊτζής