Υπάρχει ζωή μετά τα αφεντικά;
Εφημερίδα των Συντακτών, 25-26 Μαΐου 2013
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Περικλής Κοροβέσης
Οι γκραβούρες ιατρικού εν¬διαφέροντος παρουσιάζουν κάποτε τους λειτουργούς του Ασκληπιού να φέρουν στο πρό¬σωπο ένα τεράστιο αλλόκοτο ράμφος. Υποθέτουμε βασίμως ότι και κατά τον Μεσαίωνα οι θεράποντες θα είχαν επι¬σημάνει πως η μετάδοση των ασθενει¬ών σχετίζεται με τη σωματική επαφή ή την απλή προσέγγιση. Το αποκρουστικό ράμφος καθιερώθηκε (κατά τον γρά¬φοντα) για να αποτρέπει την εγγύτη¬τα και την επακόλουθη μόλυνση. Αυτή η εντυπωσιακή προσωπίδα εξάλλου εξασφάλιζε το απερίγραπτο δέος του ασθενούς για τον μασκοφόρο και την ανάλογη οικονομική του υποδοχή. Ενα παρόμοιο προσωπείο, πολλαπλάσιο σε μέγεθος, κόστος και σημασίες, φέρουν και οι λειτουργοί του υψίστου.
Αγαπητοί αναγνώστες, μεγάλος αριθ¬μός των κατά τον κ. Ανθιμο αμαρτιών καταδικάζονται από το κράτος ως παρα¬βάσεις και κακουργήματα. Η Εκκλησία έχει στο οπλοστάσιό της πλήθος ακόμα ανθρώπινες ενοχές για να εκβιάζει τους φοβικούς: το προπατορικό αμάρτημα, λόγου χάριν, τις λάγνες επιθυμίες ή τους ανόσιους συλλογισμούς. Εάν ήθελαν οι άγιοι πατέρες, τότε η τρέχουσα δικαιο¬σύνη θα τιμωρούσε και τις αμαρτίες αυ¬τές ως αδικήματα. Αλλά η Εκκλησία θα έχανε τους λόγους της ύπαρξής της. Με πρόσχημα τη συγχώρεση αυτών των κρι¬μάτων έρχεται σε επαφή με το χριστεπώ¬νυμο πλήρωμα. Και είναι γνωστό πως ο δάσκαλος μας υποδέχεται ως αγράμμα¬τους, ο γιατρός μάς βλέπει ως ασθενείς και ο ιερέας μάς θεωρεί παλιανθρώπους. Και για να μη μολυνθούν από τα ανοσι¬ουργήματα των μιαρών πολιτών, οι αγα¬θοί λευίτες καθιέρωσαν και αυτοί ένα απροσδιόριστου μεγέθους αποτρεπτικό ράμφος. Το αποτελούν η παγιωμένη αρ¬χαΐζουσα γλώσσα της «Θείας λειτουρ¬γίας», η ιδιότυπη φωνητική βυζαντινή μουσική, ο εξπρεσιονισμός -μοναδικός και ανεπανάληπτος- των τοιχογραφιών και των φορητών εικόνων και η ξεχωρι¬στή αρχιτεκτονική των ναών. Και ακό¬μα: η καρναβαλικού τύπου αμφίεση των ιερέων και τα ψευδώνυμα με τα οποία θωρακίζονται οι κληρικοί έναντι των λαϊκών. Προσωπείο ή ράμφος, ο συντά¬κτης του παρόντος θα υπερασπιζόταν με νύχια και με δόντια την παστερίωση της ορθοδοξίας, όχι επειδή επί του προ-κειμένου καταλαμβάνεται -ο γράφων- από μια πυρέσσουσα ζαν-ζακ-ρουσίτιδα αλλά λόγω αναπτύξεως του «στίλβοντος ποδηλάτου».
Ο Φρόιντ έλεγε πως η θρησκεία εί¬ναι μια παγκόσμια νεύρωση. Οι πιστοί που εμφορούνται από την πεποίθηση πως κάποιοι αντίχριστοι κακούργοι σταύρωσαν τον Θεό τους (μεταξύ των δημίων υπήρξε ασφαλώς και ένας προ¬πάτοράς τους) εκδικούνται την ανθρω¬πότητα με ιδεοληψίες, παραληρήματα και οπτασιασμούς. Και με το οπλοστά¬σιο του κράτους αλλά και την επικου¬ρία των μεταφυσικών φόβων (μεταφέ¬ρονται επί της γης από τον κ. Σαμαρά συνομιλητή του Θεού) απαιτούν, αξιώ¬νουν δουλοπρέπεια και τυφλή υποταγή, όπως οι κατακτητές από τους σκλάβους. Και ενώ η Αριστερά έναντι της Εκκλη¬σίας πολιτεύεται με ανεξιθρησκία, οι αρχιερείς επιμένουν στη μισαλλοδο¬ξία τους επειδή θέλουν την ορθοδοξία μία, καθολική και οικουμενική. Ο Φ. Ντοστογιέφσκι γράφει στους «Καρα¬μαζώφ»: «Αυτή η ανάγκη της συμφω¬νίας στη λατρεία είναι το μεγαλύτερο βασανιστήριο και του ανθρώπου χω¬ριστά αλλά και της ανθρωπότητας στο σύνολό της από την αρχή του κόσμου. Γι’ αυτήν την κοινή λατρεία αλληλοεξο¬ντώνονταν με το σπαθί». Οσον αφορά εμάς, το πρόβλημα της μισαλλοδοξίας θα έλυνε διά παντός η πλήρης ή γενική απουσία οποιασδήποτε λατρείας. Αλλά, ως γνωστόν, ο καθένας είναι έτοιμος να πολεμήσει υπέρ της εξάρτησής του. Κατά συνέπεια φορολογούνται οι πλα¬νόδιοι κουλουροπώλες και ουδέποτε η Εκκλησία. Ταμειακές μηχανές τοποθε¬τήθηκαν και στα περίπτερα και ούτε μία σε ενοριακό παγκάρι. Ο κάθε κτηνοτρό¬φος πληρώνει τους βοσκούς από την τσέπη του αλλά τους καλούς ποιμένες πληρώνει το Δημόσιο. Για τούτο με ικα¬νοποίησαν οι δηλώσεις του κ. Κουράκη που αφορούσαν τα οικονομικά της Εκ¬κλησίας των Ανθιμων. Μελανό σημείο των προτάσεών του βεβαίως παραμένει το γεγονός ότι επ’ αυτών συμφωνεί και ο κ. Στουρνάρας. www.gianniskalaitzis.gr
Από τον αναγνώστη μας κ. Πάνο Αθανασίου λάβαμε την επιστολή που ακολουθεί:
«Τον πολίτη και συγγραφέα Περικλή Κοροβέση παρουσίασαν την περασμένη Τετάρτη οι ομιλητές στο “Μουσείο Μακρονήσου” με αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου “Παράπλευρες καθημερινές απώλειες” (εκδόσεις Των συναδέλφων). Προσωπικά θα ήθελα να αναφερθώ στο εικαστικό έργο του Π. Κοροβέση επειδή το γνωρίζουν ελάχιστοι.
Στο περιοδικό “Νέα Τέχνη” (Θεσσαλονίκη 1989, Ιούλιος-Αύγουστος) η τεχνοκριτικός κ. Κατερίνα Καραντή γράφει μεταξύ άλλων: “Οι γονείς του συνέλεγαν αντίκες και παράξενα αντικείμενα μεταξύ των οποίων ο μικρός Περικλής πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Οι αλλόκοτες μορφές, οι μάσκες, το καρναβάλι, η μεταμφίεση θα βρίσκονται πάντα στο έργο του μετέπειτα ζωγράφου. Δαίμονες, φαντάσματα, γκροτέσκες φιγούρες, σατανικές τελετές, σχολιάζουν πρόσωπα και γεγονότα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είναι μεγάλος θαυμαστής του, παρ' όλο που το πρόσωπό του δεν έχει γλιτώσει τη σάτιρα στους πίνακες του καλλιτέχνη.
Ολο το έργο του δημιουργού μαρτυρεί την έλξη που του ασκεί το απόκοσμο και μακάβριο. Ο Κοροβέσης ταυτόχρονα επιδεικνύει μοναδική ευαισθησία στο φως και στο τοπίο, ενώ η κριτική του ματιά πάνω στα γνωστά χριστιανικά θέματα είναι αποκαλυπτική. Θεατρικός συγγραφέας και ηθοποιός, σκηνογραφεί και ντύνει τα έργα του ο ίδιος”.
Από το 1980 επιδίδεται στη χαρακτική, στην οποία προβάλλεται η λεπτότητα του σχεδίου του και μια σπάνια ευαισθησία στην ερμηνεία της φύσης. Ο ίδιος ο Κοροβέσης εξάλλου στο αδημοσίευτο δοκίμιό του “Το προσωπείο του φανταστικού” γράφει: “Χαρακτική, τέχνη του σκαλίσματος, μεταρσίωση του λογικού, προκλητική μηχανή μαγείας, πράξη σατανιστών που πεντοβολά βιτριόλι και πίσσα, την οιστρηλατούν σκοτεινές δυνάμεις και σαρκοβόρα οξέα, τελετή εγκαυμάτων και τομών, τέχνη των Καβείρων αντι-ακαδημαϊκή, τέχνη των γενναίων, των ηδονιστών, τέχνη των παλαβών”.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι στα ελληνικά μουσεία το έργο του παραμένει άγνωστο. Πίνακές του εκτίθενται μόνο στα δωμάτια των πολυάριθμων φίλων του. Εδώ, και στο μουσείο “Ενσορ εντ Κόμπανι” της Οστάνδης όπου φιλοξενούνται τρία έργα του.
Αυτά όσον αφορά τον εικαστικό Κοροβέση. Για τη θεατρική του προσφορά θυμίζω τα εξής ολίγα: Στην πόλη του Μεξικού ο μεγάλος θίασος “Ελ Ελεφάντε” περιλαμβάνει στο ρεπερτόριό του τα έργα του Π.Κ. “Τάνγκο Μπαρ” και “Επιχείρηση Ιουδήθ” σε μετάφραση Πόπο Αγιουπάνκι. Ο Ντάριο Φο έχει αφιερώσει τη θεατρική του φάρσα “Μιστέρο Μπούφο” στον Ελληνα συγγραφέα. Κάποτε ο Ινοκέντι Σμογκντουνόφσκι περνώντας απ' τη χώρα μας, ζήτησε (μέσω του Φίλιππα Βλάχου) να γνωρίσει τον Περικλή Κοροβέση. Τον παρακάλεσε μάλιστα να του τραγουδήσει την “μπαλάντα του Μέκι Μέσερ” από την “Οπερα της πεντάρας”.
Για τη δουλειά του στο θέατρο έγραψε στο “Πολιτική του κωμικού” (εκδόσεις «Εργάνη» 2005): “Ονομάζουμε πνεύμα έναν ορισμένο θεατρικό τρόπο σκέψης. Αντί να χειρίζεται τις ιδέες του σαν αδιάφορα σύμβολα ο πνευματώδης άνθρωπος τις βλέπεις, τις ακούει και προπάντων τις βάζει να διαλέγονται μεταξύ τους σαν να ήταν πρόσωπα. Τις βγάζει πάνω στη σκηνή και ανεβαίνει κι αυτός ο ίδιος. Ενας πνευματώδης λαός είναι κι ένας λαός παθιασμένος με το θέατρο. Στον πνευματώδη άνθρωπο υπάρχει κάτι από τον ποιητή, όπως στον καλό φιλαναγνώστη υπάρχουν οι απαρχές ενός κωμικού ηθοποιού”.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία»
Πάνος Αθανασίου
23 Μαΐου 2013
Θήβα
|
