Υπάρχει ζωή μετά τα αφεντικά;

  Εφημερίδα των Συντακτών, 30-31 Μαρτίου 2013

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

   Το σαμπουάν του Σοφοκλέους

   

Οι γκραβούρες ιατρικού εν¬διαφέροντος παρουσιάζουν κάποτε τους λειτουργούς του Ασκληπιού να φέρουν στο πρό¬σωπο ένα τεράστιο αλλόκοτο ράμφος. Υποθέτουμε βασίμως ότι και κατά τον Μεσαίωνα οι θεράποντες θα είχαν επι¬σημάνει πως η μετάδοση των ασθενει¬ών σχετίζεται με τη σωματική επαφή ή την απλή προσέγγιση. Το αποκρουστικό ράμφος καθιερώθηκε (κατά τον γρά¬φοντα) για να αποτρέπει την εγγύτη¬τα και την επακόλουθη μόλυνση. Αυτή η εντυπωσιακή προσωπίδα εξάλλου εξασφάλιζε το απερίγραπτο δέος του ασθενούς για τον μασκοφόρο και την ανάλογη οικονομική του υποδοχή. Ενα παρόμοιο προσωπείο, πολλαπλάσιο σε μέγεθος, κόστος και σημασίες, φέρουν και οι λειτουργοί του υψίστου.
Αγαπητοί αναγνώστες, μεγάλος αριθ¬μός των κατά τον κ. Ανθιμο αμαρτιών καταδικάζονται από το κράτος ως παρα¬βάσεις και κακουργήματα. Η Εκκλησία έχει στο οπλοστάσιό της πλήθος ακόμα ανθρώπινες ενοχές για να εκβιάζει τους φοβικούς: το προπατορικό αμάρτημα, λόγου χάριν, τις λάγνες επιθυμίες ή τους ανόσιους συλλογισμούς. Εάν ήθελαν οι άγιοι πατέρες, τότε η τρέχουσα δικαιο¬σύνη θα τιμωρούσε και τις αμαρτίες αυ¬τές ως αδικήματα. Αλλά η Εκκλησία θα έχανε τους λόγους της ύπαρξής της. Με πρόσχημα τη συγχώρεση αυτών των κρι¬μάτων έρχεται σε επαφή με το χριστεπώ¬νυμο πλήρωμα. Και είναι γνωστό πως ο δάσκαλος μας υποδέχεται ως αγράμμα¬τους, ο γιατρός μάς βλέπει ως ασθενείς και ο ιερέας μάς θεωρεί παλιανθρώπους. Και για να μη μολυνθούν από τα ανοσι¬ουργήματα των μιαρών πολιτών, οι αγα¬θοί λευίτες καθιέρωσαν και αυτοί ένα απροσδιόριστου μεγέθους αποτρεπτικό ράμφος. Το αποτελούν η παγιωμένη αρ¬χαΐζουσα γλώσσα της «Θείας λειτουρ¬γίας», η ιδιότυπη φωνητική βυζαντινή μουσική, ο εξπρεσιονισμός -μοναδικός και ανεπανάληπτος- των τοιχογραφιών και των φορητών εικόνων και η ξεχωρι¬στή αρχιτεκτονική των ναών. Και ακό¬μα: η καρναβαλικού τύπου αμφίεση των ιερέων και τα ψευδώνυμα με τα οποία θωρακίζονται οι κληρικοί έναντι των λαϊκών. Προσωπείο ή ράμφος, ο συντά¬κτης του παρόντος θα υπερασπιζόταν με νύχια και με δόντια την παστερίωση της ορθοδοξίας, όχι επειδή επί του προ-κειμένου καταλαμβάνεται -ο γράφων- από μια πυρέσσουσα ζαν-ζακ-ρουσίτιδα αλλά λόγω αναπτύξεως του «στίλβοντος ποδηλάτου».
Ο Φρόιντ έλεγε πως η θρησκεία εί¬ναι μια παγκόσμια νεύρωση. Οι πιστοί που εμφορούνται από την πεποίθηση πως κάποιοι αντίχριστοι κακούργοι σταύρωσαν τον Θεό τους (μεταξύ των δημίων υπήρξε ασφαλώς και ένας προ¬πάτοράς τους) εκδικούνται την ανθρω¬πότητα με ιδεοληψίες, παραληρήματα και οπτασιασμούς. Και με το οπλοστά¬σιο του κράτους αλλά και την επικου¬ρία των μεταφυσικών φόβων (μεταφέ¬ρονται επί της γης από τον κ. Σαμαρά συνομιλητή του Θεού) απαιτούν, αξιώ¬νουν δουλοπρέπεια και τυφλή υποταγή, όπως οι κατακτητές από τους σκλάβους. Και ενώ η Αριστερά έναντι της Εκκλη¬σίας πολιτεύεται με ανεξιθρησκία, οι αρχιερείς επιμένουν στη μισαλλοδο¬ξία τους επειδή θέλουν την ορθοδοξία μία, καθολική και οικουμενική. Ο Φ. Ντοστογιέφσκι γράφει στους «Καρα¬μαζώφ»: «Αυτή η ανάγκη της συμφω¬νίας στη λατρεία είναι το μεγαλύτερο βασανιστήριο και του ανθρώπου χω¬ριστά αλλά και της ανθρωπότητας στο σύνολό της από την αρχή του κόσμου. Γι’ αυτήν την κοινή λατρεία αλληλοεξο¬ντώνονταν με το σπαθί». Οσον αφορά εμάς, το πρόβλημα της μισαλλοδοξίας θα έλυνε διά παντός η πλήρης ή γενική απουσία οποιασδήποτε λατρείας. Αλλά, ως γνωστόν, ο καθένας είναι έτοιμος να πολεμήσει υπέρ της εξάρτησής του. Κατά συνέπεια φορολογούνται οι πλα¬νόδιοι κουλουροπώλες και ουδέποτε η Εκκλησία. Ταμειακές μηχανές τοποθε¬τήθηκαν και στα περίπτερα και ούτε μία σε ενοριακό παγκάρι. Ο κάθε κτηνοτρό¬φος πληρώνει τους βοσκούς από την τσέπη του αλλά τους καλούς ποιμένες πληρώνει το Δημόσιο. Για τούτο με ικα¬νοποίησαν οι δηλώσεις του κ. Κουράκη που αφορούσαν τα οικονομικά της Εκ¬κλησίας των Ανθιμων. Μελανό σημείο των προτάσεών του βεβαίως παραμένει το γεγονός ότι επ’ αυτών συμφωνεί και ο κ. Στουρνάρας. www.gianniskalaitzis.gr

   Τις ημέρες αυτές, που εορτάζαμε την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, θα ήταν λογικό μια τιμητική αναφορά, ένας έπαινος ή ένα ειδικό βραβείο να απονεμηθεί στους άξιους άνδρες του Αστυνομικού Τμήματος Δραπετσώνας.

   Αγαπητοί αναγνώστες, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η τραγωδία, βάθρο και επιστέγασμα της δραματικής τέχνης, επιτυγχάνει δι' ελέου και φόβου την κάθαρση των παθημάτων. Και βέβαια με τη λέξη «πάθημα» ο μέγιστος των φιλοσόφων δεν εννοεί την πρεσβυωπία, την παχυσαρκία, την τερηδόνα ή τις ιώσεις, όπως νομίζουν οι σύγχρονοι σεναριογράφοι και εν αφθονία παρουσιάζονται στα ιατρεία του ΙΚΑ πειστικότερα από οποιοδήποτε θέατρο. Αναμφίβολα ο Αριστοτέλης αναφέρεται στα ψυχικά πάθη. Και για τούτο, αντί αναλγητικών και επιδέσμων, οι τραγωδοί επιστρατεύουν περιπέτειες, αναγνωρίσεις, χορικά, επεισόδια, στιχομυθίες και από μηχανής θεούς. Επιχειρήσεις που απαιτούν λόχους αυστηρά εκπαιδευμένων και ταλαντούχων καλλιτεχνών, στρατιές θεατών και ποταμούς χρημάτων.

   Αλλά φτάσαμε στην εποχή που η χρησιμότητα όλου αυτού του ανοικονόμητου συνονθυλεύματος τερματίζεται. Και αυτό επειδή στο Α.Τ. Δραπετσώνας οι ψυχικά νοσούντες κρατούμενοι θεραπεύονται πίνοντας το σαμπουάν που χορηγεί η υπηρεσία. Πράγματι, όπως γράφει η Αφροδίτη Τζιαντζή στην εφημερίδα μας (26 Μαρτίου), οι αστυνομικοί τού εν λόγω τμήματος απέτρεψαν την αυτοκτονία του Παλαιστίνιου Ιμπραχίμ Φαράζ (έκανε απεργία πείνας 8 ημέρες) αφού τον πότισαν ένα μπουκάλι σαμπουάν και μετά την περιπέτειά του επέστρεψε σώος στο Α.Τ. Δραπετσώνας στα ίδια κελιά με τους αυτούς δεσμοφύλακες.

   Αντιθέτως η Ιοκάστη αυτοκτόνησε, η Φαίδρα αυτοκτόνησε, ο Αίας αυτοκτόνησε. Οσοι από τους τραγικούς ήρωες δεν κατεσφάγησαν πήραν τα βουνά μισοπάλαβοι. Ο Ορέστης θάφτηκε κάτω απ' το αμόνι ενός σιδηρουργείου. Τόσος πόνος, τόσο αίμα επειδή οι τρισένδοξοι περινούστατοι εφευρέτες της Δημοκρατίας, της Φιλοσοφίας και της Τραγωδίας αγνοούσαν το σαμπουάν. Προφανώς για τον λόγο αυτό τα 150 (εν μέσω κρίσης) θέατρα της Αθήνας ανεβάζουν κατά πλειοψηφία περιλήψεις αφηγημάτων, παραληρήματα μωρολογούντων ή παραφθορές κινηματογραφικών σουξέ. Η μόνη τραγική ηρωίδα που εμφανίζεται στη σύγχρονη αθηναϊκή σκηνή είναι η Μήδεια του Μποστ.

   Και εάν ο αναγνώστης απορεί ποια θεατρική οικονομία μάς επέβαλε από την τριάδα των μεγάλων τραγωδών να επιλέξουμε τον Σοφοκλή ως επί του τίτλου κάτοχο του σαμπουάν, απαντάμε: Επειδή μετά τον Αρμαγεδδώνα του Χρηματιστηρίου και τις επελάσεις του Σχορτσιανίτη στα αντίπαλα καλάθια, το μπραντ νέιμ του Σοφοκλή είναι ισχυρότερο από τα αντίστοιχα του Ευριπίδη ή του Αισχύλου. Αλλά και πέραν αυτών ο Οιδίπους τού εν λόγω δημιουργού μάς οδηγεί στους κατ' επάγγελμα αρμόδιους θεραπευτές των ψυχικών νοσημάτων, στους ψυχαναλυτές δηλαδή ή στους ψυχιάτρους αν προτιμάτε. Προορισμός αναπόφευκτος αφού, όπως επισημαίνει η έγκυρη ιατρική επιθεώρηση Lancet (Γ. Τσιάρας, «Εφ.Συν.», 28/3/13), τα διαδοχικά μέτρα λιτότητας, οι μεγάλες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και η δραματική άνοδος της ανεργίας ωθούν όλο και περισσότερους πολίτες στην κατάθλιψη και την αυτοκτονία. Η ψυχοθεραπεία επομένως θα ήταν η ικανή και αναγκαία περίθαλψη εφ' όσον δεν απαιτούσε μακροχρόνια, επίπονη, αδιάκοπη και εξαιρετικά δαπανηρή ιατρική και φαρμακευτική αγωγή. Και εξ αιτίας αυτών η απλούστατη μέθοδος του σαμπουάν που προτείνει το Α.Τ. Δραπετσώνας -ίσως εφαρμόζεται και από άλλους κρατικούς φορείς- αποτελεί -υπό την παρούσα οικονομική κατάσταση- πατριωτικό μονόδρομο και εθνική σωτηρία.

   Εξάλλου, όπως σημειώνει ο Καρλ Κράους: Η διαφορά ανάμεσα στους ψυχιάτρους και τους άλλους ψυχικά νοσούντες είναι περίπου η σχέση μεταξύ κυρτής και κοίλης παράνοιας. Και αλλού: Ιατρική; και τα λεφτά σου και τη ζωή σου!